Tarihteki Kadın Bestecilere Bir Göz Atalım

Klasik müzik dünyası hızla değişiyor, kadınların eserleri daha çok tanınmaya ve düzenli olarak icra edilmeye başladı. 

Kadınlar tarafından bestelenen eserler son zamanlarda pek çok konser dizisi için itici güç sağlıyor ve kısa bir süredir artık sınav kurullarının da müfredatında bulunmaya başladı. 2019 BBC Proms, kadın bestecilerin tarihi ve çağdaş eserlerinin bolluğunu içerirken, BBC Radio 3 her kahvaltı programına kadınlardan bestelenmiş bir eser ekliyor.

Geleneksel olarak şeflerin erkek olmasından dolayı, erkeklerde kadınların şeflik yapamayacağı gibi bir önyargı vardı. Nitekim Birmingham Şehri Senfoni Orkestrası şefi Mirga Gražinytė-Tyla gibi yükselen yıldızlarla ve Proms'un ilk gecesini iki yıl önce yöneten Karina Canellakis ile bunlar yıkılmaya ve bundan sonraki dönem kadın şefler için altın bir çağ gibi görülmeye başladı. Diğer örnekler ünlü Marin Alsop ve Sarah Hicks.
Ben şahsen Sarah Hicks'in Danimarka orkestrası ile yaptığı film müzikleri serisini çok severim.

PRS Vakfı festivalleri ve müzik organizasyonlarını 2022'ye kadar %50 cinsiyet dengesine ulaşmaya teşvik etmek için çığır açan Keychange girişimini başlattı. Şimdiye kadar dünya çapında 250'den fazla kuruluş bu girişimi destekledi. Kadın bestecilerin çalışmalarını daha çok konser programlarında göstermelerine yardımcı oldu. Sonuç olarak kadınların çalışmaları düzenli olarak yapması artık bir yenilik değil ve ne mutlu ki kadınlardan hem sanatçıları hem de dinleyicileri memnun edecek çok sayıda harika eserler var.

Kings Place'in program direktörü ve Londra'da bir yıl süren Venus Unwrapped serisinin mucidi Helen Wallace "Müzik dünyası sonunda kadınların beste yapabildiği, yaptığı ve her zaman bestelediği gerçeğiyle uyandı" diyor. 

Tarihteki Kadın Bestecilere Bir Göz Atalım

Wilhelmine von Bayreuth (1709–1758)

Wilhelmine, Büyük Frederick'in kız kardeşi ve JS Bach'ın dönemdeşi idi. Bayreuth'un muhteşem harpsikord konçertosunu dinleyelim.

Maria Theresia von Paradis (c.1759–1824)

Virtüöz piyanist, orgcu ve şarkıcı. Babası Avusturya İmparatoriçesi Maria Theresa'nın İmparatorluk Sekreteri olan von Paradis, iki yaşından beri kör olmasına rağmen  Antonio Salieri ile yapılan çalışmaları da içeren mükemmel bir müzik eğitimi aldı.

Sadece hafızasında tutarak 60'a yakın konçerto ve sonat seslendirdi. Mozart ve Haydn'ı tanıdı. Bestelerinin birçoğu ne yazık ki kaybolmuş olsa da Hildegard Press aracılığıyla edinilebilen Fantasie pour Le Piano-forte da dahil olmak üzere piyano çalışmalarından bazıları hayatta kaldı.

Marie Bigot de Morogues (1786–1820)

Haydn ve Beethoven'ın hayranlık duyduğu ve daha sonra Fanny ve Felix Mendelssohn'a öğretmenlik yapan bir konser piyanisti. Morogues, Beethoven'in "Appassionata" Sonatını icra ettikten sonra Beethoven kendi yazdığı notaları Morogues'e hediye etti ve Morogues Franda'da Beethoven eserlerini tanıtmaya devam etti.

Maria Szymanowska (1789-1831)

Polonyalı besteci. Chopin Polonya piyanizmini somutlaştırmadan önce Szymanowska vardı. Güzel ve zeki Szymanowska  Avrupa'daki konser salonlarını hınca hınç doldururdu. Rus Çarı'nın  saray piyanisti oldu ve Hummel, Field ve Robert Schumann gibi çağdaşlar tarafından övüldü.

Goethe'nin ona aşık olduğu söyleniyordu. Szymanowska çok sayıda piyano minyatürü de dahil olmak üzere 100'den fazla eser besteledi.

Fanny Mendelssohn Hensel

Goethe tarafından Felix Mendelssohn'a eşit derecede yetenekli olarak tanımlanan ve Felix Mendelssohn'un hayran olduğu kardeşi Fanny Mendelssohn Hensel.

Fanny Mendelssohn Hensel'in tek müzikal çıkışı Berlin'deki evinde yaptığı özel performanslardı. Evinde koro yönetti ve piyano çaldı. Önde gelen sanatçılar ve müzik meraklıları özel konserlere akın etti.

Mendelssohn Hensel'in gençlik şarkılarından bazıları erkek kardeşinin yanında yayımlanmış olsa da ve diğerleri belki de ona itibar edilmiş olsa da, ölmeden kısa bir süre önce 42 yaşına kadar kendi adıyla yayınlamaya başlamadı. Yazdığı piyano dörtlüsü ve piyano sonatı 1990'lara kadar yayınlanmadı ve birçoğu hala yayınlanmayı bekliyor.

O zamanlarda pek çok kadın besteci için destekleyici bir eş olmakla kariyer çizmek arasında bir çizgi vardı. Mendelssohn Hensel bir koca ve sanatçı olan Wilhelm Hensel seçiminde şanslıydı.

Birlikte yaşamları hakkında şunları yazdı: Kocam beni her sabah kahvaltıdan hemen sonra piyanonun başına oturtmaya özen gösteriyordu çünkü sonrasında sürekli rahatsız oluyorum, bir sabah geldi ve hiçbir şey söylemeden piyanonun üzerine bir parça kağıt koydu, biraz çalıştıktan sonra onu aradım ve 15 dakika içinde bestelediğim eserin müjdesini verdim.

Agathe Backer Grøndahl (1847–1907)

19. yüzyıl Norveç milliyetçi tarzının bir temsilcisi.
Sommervise (Yaz Şarkısı) ve I blåfjellet ('Mavi dağda') dahil olmak üzere piyano için birçok karakteristik çalışmaları olan Norveç halk şarkılarını da  içeren Romantik besteci. 

Norveçli besteci Halfdan Kjerulf'un öğrencisi Backer Grøndahl, Hans von Bülow ve Franz Liszt ile çalıştı, konser piyanisti olarak mükemmel bir kariyer yaşadı ve şarkıları ve piyano çalışmaları ile beğeni topladı.

Backer Grøndahl'ın keşfetmeye değer piyano minyatürleri ve ileri düzey piyanistler için konser etütleri içeren çalışmaları var.

Amy Beach (1867-1944)

Birçok kadın besteci eserlerini yayımlarken çok büyük zorluklar gördü. HHA Beach olarak da bilinen bu Amerikalı besteci için durum böyle değildi.

Eserlerinin büyük çoğunluğu kendi yaşamı boyunca yayınlandı ve sahnelendi. Beach son derece popülerdi ve müzikal çabalarında başarılı oldu. En popüler üç şarkısının gelirlerinden bir yazlık ev bile aldı ve 1920'lerde Amerika Birleşik Devletleri'nin her yerinde Amy Beach kulüpleri vardı.

Beach, döneminin Amerikalı müzisyenleri için alışılmadık bir şekilde Avrupa'da eğitim görmedi. Çalışmalarına piyanist annesiyle başladı ve Moscheles öğrencisi Ernst Perabo ve Liszt öğrencisi Carl Baermann ile devam etti.

Bir besteci olarak neredeyse tamamen kendi kendini yetiştiriyordu . Bach'ın İyi Temperli Clavier'i hafızadan yazarak kontrpuansal ve füg besteleme tarzını öğrendi. *Füg: Müzikte iki ya da daha fazla ses için bir kontrpuantal bir besteleme tekniğidir. 

Kontrpuan: Birbirlerine armonik açıdan bağlı ancak ritim ve gelişimi bağımsız olan seslerin ilişkisi.

Üretken çıktıları arasında senfoni, koro çalışmaları, şarkılar, opera, oda müziği, çok sayıda solo piyano parçası ve Teresa Carreño'ya adanmış Do diyez minör Piyano Konçertosu (1900) yer alıyor.

Teresa Carreño (1853–1917)

Venezuela doğumlu, önde gelen bir klavye virtüözüydü. Clara Schumann gibi Carreño'nun da kızının yeteneğini tanıyan ve cesaretlendiren hırslı bir babası vardı. 1862'de Carreño, Louis Moreau Gottschalk'un öğrencisi olduğunda tüm aile New York'a taşındı. Kısa süre sonra konserler vermeye başladı, on yaşındayken Beyaz Saray'da Başkan Abraham Lincoln'ün önünde çalıyordu.

Bir Amerikan başkanı için çaldıktan üç yıl sonra Teresa'nın babası genç dahiye, sevgili küçük Teresita, Tanrı sana kesinlikle en büyük armağanı, müzik zekasını verdi. Çalış, yeteneklerini geliştir, ama her şeyden önce kendine, tarzına sadık kal, zamanla bizden biri olacaksın.  Walküre of the Piano dünyanın her yerinde icra edildi. Konserlerini icra ederken ve bestelerini yaparken dört kez evlenecek ve 6 çocuk yapacak zaman buldu ( üçüncü kocası besteci-piyanist Eugen d'Albert'ti) 

Carreño'nun müziğinin genç bir çekiciliği var. Bunlarının çoğunu 20 yaşından önce yazdı. İlk ağıt ('Plainte') Op 1 ve Un Rêve en mer - Méditation Op 28, içe dönük, yansıtıcı bir ruh hali ile özellikle çekici. Belki de en ünlü eseri küçük bir vals ('Teresita').

Cécile Chaminade (1857–1944)

Fransız besteci ve piyanist. Tıpkı Amy Beach gibi Chaminade de hem üretken hem de popülerdi. Ebeveynleri amatör müzisyenlerdi ve pek çok kadın bestecide olduğu gibi tesadüf eseri onu eğitecek büyük bir besteciyle tanışmıştı. Hector Berlioz, Chaminade'in yol göstericisi olmuştu.

Kompozisyonel stil olarak geç Romantik Fransız müziğinin tipik özelliklerini taşıdığı düşünülebilir. Chaminade'nin piyano bestelerinin çoğu eleştirmenlerden iyi eleştiriler aldı fakat cinsiyet önyargıları nedeniyle daha az olumlu değerlendirildi.

Louise Farrenc (1804–1875)

Fransız besteci kadın yayınlanma sorununa en iyi çözümü bulmuş olabilir; bir yayıncıyla evlenmek. 19. yüzyılda Paris Konservatuarı'nda profesör ünvanını alan tek kadın olan Farrenc, oda müziği, özellikle iki piyano beşlisi ile dikkat çekiyor. Ayrıca tüm anahtarlarda çokça övülen bir dizi etüd yazdı ve 17.- 18. yüzyıl müziğinden oluşan 23 ciltlik bir antoloji yayınladı 

William Vincent Wallace, Farrenc'in Senfoni No. 3'ü için Schumann ve Mendelssohn senfonileriyle kıyaslanır demişti.

Mel Bonis (1858-1937 Mélanie Bonis)

Bonis, müzik tutkusunu ilerletebilmek için birçok engeli aşmak zorunda kalan Fransız bir besteciydi. Alt orta sınıf bir aileden gelmesine ve kendi kendine piyano öğretmek zorunda olmasına rağmen, César Franck'ın öğretmenleri arasında olduğu Paris Konservatuarı'na kabul edildi.

Mutsuz bir evlilik ve karmaşık bir aşk serisinden sonra Bonis, bazıları solo piyano olmak üzere yaklaşık 300 parça yazarak beste yapmaya devam etti.

Germaine Tailleferre (1892–1983)

Fransız besteci Tailleferre'nin kariyeri yolunda gitmeyen evlilik nedeniyle sekteye uğradı. Yine de genç piyano dahisi birçok ödül kazandı ve Paris Konservatuarına çok parlak başlamıştı. Daha sonra 'Les Six' besteciler grubuna üye olduktan sonra müziğini Marguerite Long, Arthur Rubinstein, Alfred Cortot, Pierre Monteux ve Leopold Stokowski ile çaldı. İki piyano çalışması Jeux de Plein Air'i (1917) dinledikten sonra Erik Satie onun "müzikal kızı" olduğunu ilan etti.

Bununla birlikte iki mutsuz evlilikten payını aldı ve kendine güvensizlikleri mali endişeleriyle birleştiğinde bu Tailleferre'nin New Grove Kadın Besteciler Sözlüğü'ne göre eserlerinin çoğunun düzensiz ve hızlıca yazılmış olduğunun eleştirilerini almasına yol açtı . Opera, koro, film müziği, piyano konçertosu ve birçok piyano eserini içeren 300'e yakın eseri vardır.

Doreen Carwithen, diğer adıyla Mary Alwyn (1922–2003)

20. yüzyılın önemli bir film bestecisi olarak ün yapan  Doreen Carwithen. Howard Shelley ve LSO ile birlikte Richard Hickox'un Concerto for Piano and Strings'in (1948) Chandos kaydını dinlemenizi şiddetle tavsiye ederim.

Film müziği bestecisi olmasından kaynaklanan geniş düzenleme stilini hissedebilirsiniz. 

Henriëtte Hilda Bosmans (1895–1952)

 
Solda: Frieda Belinfante. Sağda: Henriëtte Hilda Bosmans

Hollandalı besteci aynı zamanda bir piyanist olarak da kabul edilir. Benjamin Britten'in bir arkadaşı olan Bosman, gününün gelenekleriyle sınırlanmaya hiç niyeti yoktu.
Adı Hollanda'nın en ünlü beste ödüllerinden birine verildi.

Öğrencilerimin videolarını izlemek için lütfen tıklayınız. İnstagram Piyano Kursu

Yener Kuşculuoğlu Gitar Kursu Kadıköy

Piyano Kursu Kadıköy sayfamız için linke tıklayın.

Çocuklar için piyano kursu için linke tıklayın.